Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 2025/4862 E., 2025/5552 K. sayılı kararı

T.C.

Yargıtay

9. Hukuk Dairesi

2025/4862 E., 2025/5552 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2023/2247 E., 2025/589 K.

İLK DERECE MAHKEMESİ : Nevşehir 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

SAYISI : 2021/470 E., 2022/550 K.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.

Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369/2 hükmü gereğince duruşma isteğinin miktardan reddi ile incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 11.07.2020 tarihinde davalı Kurumda uzman olarak çalışmaya başladığını, hâlen çalışmaya devam ettiğini, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) gereğince davacının ilave tediye ücreti almaya hak kazanan işçi vasfında kamu personeli olduğunu, ilave tediye alacaklarının davacıya ödenmediğini, dava açılmadan önce dava şartı arabuluculuk başvurusu yapıldığını, ancak netice alınamadığını ileri sürerek davacının hak kazandığı ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili; usulüne uygun dava dilekçesi tebliği üzerine cevap dilekçesi sunmamış, aşamalarda verdiği beyan dilekçesinde, davacının ilave tediye alacağına hak kazanmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 11.07.2020 tarihinden itibaren uzman sıfatıyla davalı Kurumda çalışmaya başladığı, 38 sayılı ... Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 3/1 hükmünde Kapadokya Alan Başkanlığının kamu tüzel kişiliğini haiz olduğunun belirtildiği, ... personelinin hukuki statüsünün ve burada çalışanların 38 sayılı ... Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 7. maddesine göre iş mevzuatı kapsamında istihdam edilen personel olduğunun düzenlendiği, davalı Kurumda çalışanların 4857 sayılı İş Kanunu kapsamındaki işçiler olduğu, sosyal güvenlik hukuku açısından 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 4/1-(a) hükmüne tâbi oldukları, davalı Kurumun kamu tüzel kişiliğinin olduğu, Devlet tarafından kanunun verdiği yetki ve idari işlemle kurulan kamusal yetki ve ayrıcalıkları kullanan ve 6772 sayılı Kanun kapsamında bulunan kuruluşlardan olduğu, burada çalışanların işçi statüsünde olduğu, ilave tediye alacağına hak kazanmaları gerektiği, davacının bilirkişi ek raporunda hesaplanan ilave tediye alacağına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ile ..............İş Sendikası arasında yapılan toplu iş sözleşmesinin 22. maddesinde ilave tediye ve ikramiye alacaklarının düzenlendiği, ... kadrolarında görev yapanların mali, sosyal hak ve yardımları kapsamında yapılacak bütün nakdi ödemelerin birer aylık toplam net tutarının, aynı listede karşılarında gösterilen emsal Devlet memuru kadrolarında bulunan mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması ön görülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarı olarak belirlendiği, davalı ... Başkanlığının 6772 sayılı Kanun kapsamına girdiği, davacının ilave tediye alacağına hak kazandığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili temyiz dilekçesinde;

1. İlave tediye ücreti hesaplanabilen bir işçilik alacağı olup taraflar arasında imzalanan iş sözleşmesinde tediye alacağının ücrete dâhil edilmesinin geçerli ve bağlayıcı olduğunu,

2. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (375 sayılı KHK) ve Cumhurbaşkanlığı Kararı incelendiğinde, emsali personele mali, sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarını geçemeyeceğinin belirtildiğini, tediye alacağının ödenmesinin ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olduğunu, söz konusu düzenlemeler dikkate alındığında personele ödenecek ücretin belirlenen emsali geçemeyeceği gerekçesiyle ilave tediye ödenmesinin hukuka aykırı olacağını ileri sürmüştür.

B. Değerlendirme ve Gerekçe

Uyuşmazlık, davacının ilave tediye alacağına hak kazanıp kazanmadığı ve alacağın hesaplanmasına ilişkindir.

1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. 6772 sayılı Kanun'un 1. maddesi "Umumi, mülhak ve hususi bütçeli dairelerle mütedavil sermayeli müesseseler, sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait olan şirket ve kurumlarla belediyeler ve bunlara bağlı teşekküller, 3460 ve 3659 sayılı kanunların şümulüne giren İktisadi Devlet Teşekkülleri ve diğer bilcümle kurum, banka, ortaklık ve müesseselerinde müstahdem olanlardan İş Kanununun şümulüne giren veya girmiyen yerlerde çalışmakta olan ve İş Kanununun muaddel birinci maddesindeki tarife göre işçi vasfında olan kimselere, ücret sistemleri ne olursa olsun, her yıl için birer aylık istihkakları tutarında ilave tediye yapılır." şeklindedir.

38 sayılı ... Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin "Başkanlık" kenar başlıklı 3/1 hükmü "Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde verilen görevleri yürütmek üzere, kamu tüzel kişiliğini haiz, özel bütçeli, Bakanlık ile ilgili ve merkezi Kapadokya Alanı sınırları içerisinde bulunan ... kurulmuştur.

" şeklinde, "Başkanlık personeli" kenar başlıklı 7/1 hükmü ise "Başkanlık hizmetleri, 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 28 inci maddesine göre iş mevzuatı kapsamında istihdam edilen personel eliyle yürütülür.

" şeklinde düzenlenmiştir.

375 sayılı KHK'nın "İş mevzuatına tabi personel istihdamı" kenar başlıklı ek 28/1 ve 28/2 hükmü şöyledir:

"(Ek:2/7/2018–KHK-703/178 md.) (Başlığı ile Birlikte Değişik: 8/5/2025-7547/26 md.) 657 sayılı Kanuna tabi personel istihdam edilmeyen kamu kurum ve kuruluşlarından teşkilatlanmalarına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülenlere ait hizmetler iş mevzuatı hükümlerine göre istihdam edilen personel eliyle yürütülür.

Bunlara, mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılan bütün ayni ve nakdî ödemelerin bir aylık toplam net tutarı; bu Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 11 inci maddesi uyarınca belirlenen emsali personele mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarını geçmemek üzere Cumhurbaşkanı veya yetkilendireceği makamca belirlenir."

Davalı Kurum, nezdinde görev yapan personelin ücret ödemelerinin, 18 Eylül 2019 tarihli ve 1572 sayılı Kapadokya Alan Başkanlığına Kadro İhdas Edilmesi ile Ücretlerinin Tespiti Hakkındaki Cumhurbaşkanlığı Kararı uyarınca yapıldığını savunmuştur. Söz konusu Karar'ın "Ücretlerin Tespitine Esas Emsal Kadrolar" başlıklı 2. maddesinde; "(1) Ekli (2) sayılı listede gösterilen ... kadrolarında görev yapanlara mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılacak bütün ayni ve nakdi ödemelerin bir aylık toplam net tutarı, aynı listede karşılarında gösterilen emsal devlet memuru kadrolarında bulunanlara mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarı olarak belirlenmiştir. ..." düzenlemesi yer almaktadır.

Taraflar arasında imzalanan 11.07.2020 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesinin "ÜCRET" başlıklı 9. maddesi "18.09.2019 tarih ve 1572 karar sayılı Kapadokya Alan Başkanlığına Kadro İhdas Edilmesi İle Ücretlerinin Tespiti Hakkında Karar'ın“ Ücretlerin tespitine esas emsal kadroların yer aldığı 2 inci Maddesinin Ekli (2) sayılı listede gösterilen ... kadrolarında görev yapanlara mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılacak bütün ayni ve nakdi ödemelerin bir aylık toplam net tutarı, aynı listede karşılarında gösterilen emsal devlet memuru kadrolarında bulunanlara mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarı peşin olarak işçinin banka hesabına yatırılır. ...Ücrete 1572 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı uyarınca 6772 sayılı Kanun gereğince ödenebilecek ilave tediyeler dahildir. İşçilere ödenecek aylık ücret her yılın birinci ve ikinci altı aylık dönemlerinde emsal devlet memuru kadrolarında bulunanların mali haklarına uygulanan artış oranı veya miktarı kadar arttırılır. ..." şeklindedir.

Dosya kapsamı ile yukarıda belirtilen yasal ve sözleşmesel düzenlemeler incelendiğinde, davalı Başkanlığın 6772 sayılı Kanun kapsamında bulunduğu ve davacı işçinin ilave tediye alacağına hak kazanabileceğinin kabulü isabetlidir. Diğer taraftan yukarıda belirtildiği üzere, 375 sayılı KHK'nın ek madde 28/2 hükmü ve Kapadokya Alan Başkanlığına Kadro İhdas Edilmesi ile Ücretlerinin Tespiti Hakkındaki Cumhurbaşkanlığı Kararı'nın "Ücretlerin Tespitine Esas Emsal Kadrolar" başlıklı 2. maddesinde yer alan "(1) Ekli (2) sayılı listede gösterilen ... kadrolarında görev yapanlara mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılacak bütün ayni ve nakdi ödemelerin bir aylık toplam net tutarı, aynı listede karşılarında gösterilen emsal devlet memuru kadrolarında bulunanlara mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılması öngörülen ödemelerin bir aylık toplam net tutarı olarak belirlenmiştir.." şeklindeki ifade ile belirtildiği üzere, davalı Başkanlık kadrolarında görev yapanların, mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamında yapılacak bütün ayni ve nakdi ödemelerinin bir üst sınırı bulunmaktadır. İlave tediye ücreti hesaplanırken öngörülen bu üst sınırın denetimi yapılmadan, bu üst sınırın aşılıp aşılmayacağı değerlendirilmeden sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30.06.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.