Yargıtay 7. Hukuk Dairesi'nin 2023/1487 E., 2023/1728 K. sayılı kararı

T.C.

Yargıtay

7. Hukuk Dairesi

2023/1487 E., 2023/1728 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki ortaklığın giderilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkeme kararı davalı ... ve davalı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili, ...'in borcundan dolayı elbirliği hâlinde paydaş olduğu İzmir ili, Foça ilçesi, 82 ada 11 parsel, 175 ada 21 parsel, 1502 ada 1, 2 ve 3 parsel, 1503 ada 2 ve 3 parsel, 1504 ada 1 ve 4 parsel, 1505 ada 1, 2, 3 ve 4 parsel, 1596 ada 8 parsel, 1597 ada 1 ve 2 parsel, 1634 ada 2 parsel sayılı ve 98 ada 7 parsel sayılı taşınmazlarda kain, 7 ve 8 bağımsız bölüm numaralı taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Bir kısım davalılar, dava konusu taşınmazlarda ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, 98 ada 7 parsel sayılı taşınmazda bulunan 7 ve 8 numaralı bağımsız bölümlere yönelik davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, diğer taşınmazlar yönünden davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.

IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... ve davalı ... temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlara düşük kıymet takdir edildiğini, kendisine yapılan tebligatların usulsüz olduğunu belirterek kararın bozulması talep etmiştir.

2. Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlara düşük kıymet takdir edildiğini, bilirkişi raporunun tebliğ edilmediğini, dava konusu taşınmazlarda borçlu olan davalının payının satışına karar verilmesi gerektiğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın bozulması talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 121 inci maddesi uyarınca alacaklı tarafından açılan ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. Borçlunun elbirliği hâlinde ortak olduğu taşınmazlarda borçlu ortağın alacaklısı, icra hâkimliğinden İcra İflas Kanunu'nun 121 inci maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Bunun için icra hâkiminden yetki belgesi alınması zorunludur. İcra hâkiminden yetki belgesi almadan doğrudan doğruya veya yetkisi olmayan icra müdürünün verdiği yetki belgesine dayanılarak dava açılması hâlinde dava hemen reddedilmeyip davacı tarafa icra hâkiminden yetki belgesi almak üzere süre verilmelidir.

2. İcra mahkemesinden alınan yetkiye dayalı olarak açılan davalarda kural olarak borçlu ortağın mülkiyet hakkının elbirliği mülkiyetine konu olması gerekir.

3. Borçlu ortağın alacaklısı tarafından açılan davalarda birden fazla taşınmaz dava konusu edilmiş ise icra takibine konu borç miktarına göre dava tarihi itibarıyla taşınmazlardan borçlu ortağın payına düşecek değerin tespit edilerek borca yetecek kadar (sayıda) taşınmazın ortaklığının giderilmesine karar verilmesi, fazlaya ilişkin istemin reddi gerekir.

4. Bu şekilde açılacak davalarda borçlu ortak (paydaş) dahil tüm ortakların (paydaşların) davaya dahil edilmeleri zorunludur.

5. Ortaklığın giderilmesi istenen taşınmaz ile ilgili tapu iptali ve tescil davası bulunması hâlinde, bu davanın sonunda pay ve paydaş durumu değişebileceğinden, ortaklığın giderilmesi davası da bu davanın sonucundan etkilenecektir. Bu nedenle, açılan tapu iptali ve tescil davalarının 6100 sayılı HMK'nın 165/1 inci maddesi gereğince görülmekte olan ortaklığın giderilmesi davası için bekletici mesele yapılması gerekir.

3. Değerlendirme
1. Dava konusu 82 ada 11 parsel, 175 ada 21 parsel, 1502 ada 1, 2 ve 3 parsel, 1503 ada 2 ve 3 parsel, 1504 ada 1 ve 4 parsel, 1505 ada 1, 2, 3 ve 4 parsel, 1596 ada 8 parsel, 1597 ada 1 ve 2 parsel ve 98 ada 7 parsel sayılı taşınmazlarda kain, 7 ve 8 bağımsız bölüm numaralı taşınmazlar yönünden temyizen incelenen kararda ve kararın gerekçesinde, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, davalılar ... ve ...'nin temyiz dilekçelerinde ileri sürdüğü hususların kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı görüldüğünden, bu taşınmazlar yönünden hükmün onanması gerekmiştir.

2. Dava konusu 1634 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden temyiz incelemesine gelince; 1634 ada 2 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili Foça Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/165 Esas sayılı dosyasında tapu iptali ve tescil davası bulunduğundan, tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilecek karar ile dava konusu taşınmazın pay ve paydaş durumu değişebileceğinden Mahkemece, Foça Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/165 Esas sayılı dosyasının sonuçlanmasının ve kararın kesinleşmesinin beklenmesi, daha sonra 1634 ada 2 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili işin esasına yönelik bir karar verilmesi gerekirken, bu husus gözardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle 1634 ada 2 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili hükmün bozulması gerekmiştir.

V. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Hükmün IV.C.3.1 inci bendinde açıklanan nedenlerle; davalı ... ve davalı ...'nin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle 82 ada 11 parsel, 175 ada 21 parsel, 1502 ada 1, 2 ve 3 parsel, 1503 ada 2 ve 3 parsel, 1504 ada 1 ve 4 parsel, 1505 ada 1, 2, 3 ve 4 parsel, 1596 ada 8 parsel, 1597 ada 1 ve 2 parsel ve 98 ada 7 parsel sayılı taşınmazlarda kain, 7 ve 8 bağımsız bölüm numaralı taşınmazlar yönünden verilen kararın ONANMASINA, taşınmaz malın satış bedelinden paylarına düşecek paranın % 011,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alınan 29,20 TL’nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edene yükletilmesine,

2. Hükmün IV.C.3.2 nci bendinde açıklanan nedenlerle; 1634 ada 2 parsel sayılı taşınmaz yönünden davalı ... ve davalı ...'nin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,

Dosyanın hükmü veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

27.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.