Yargıtay 5. Hukuk Dairesi'nin 2024/4310 E., 2024/7485 K. sayılı kararı

T.C.

Yargıtay

5. Hukuk Dairesi

2024/4310 E., 2024/7485 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi

SAYISI : 2023/41 Esas, 2023/15 Karar

DAVALILAR: ... vd.

I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR

A. Kuşadası 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.09.2020 Tarihli ve 2020/283 Esas, 2020/336 Karar Sayılı Kararı

Davacı tarafından mükerrer kaydın iptali istemli dava açıldığı, davacının yerleşim yerinin Belçika Krallığı olduğu, davacının Türkiye'de yerleşim yerinin bulunmadığı, nüfus davalarında yetkili mahkemenin davacının yerleşim yeri mahkemesi olduğu ve bu mahkemenin kesin yetkili olduğu, davacının Türkiye'de yerleşim yeri bulunmadığından bu yetki kuralının uygulanamayacağı, davacının Türk vatandaşı olduğu, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (5718 sayılı Kanun) 41 inci maddesinin uygulanması gerektiği ve bu hükme göre davacının sakin olduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu, bu da yok ise Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinin yetkili olacağı, davacının...ş nüfusa kayıtlı olduğu, bu nedenle davaya bakmaya yetkili mahkemenin Elbistan Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

B. Elbistan 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.09.2023 Tarihli ve 2023/41 Esas, 2023/15 Karar Sayılı Kararı

Bir yerin sakin olunan yer olabilmesi için kısa bir süreliğine de olsa orada bulunulmasının yeterli olduğundan ilgilinin Türkiye’ye geldiğinde konakladığı yerin, sakin olduğu yeri göstereceği, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının da yetkili ve görevli mahkemenin düzeltmeyi isteyen şahısların yerleşim yeri adresinin bulunduğu, bulunmaması halinde ilgilinin sakin olduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesi olduğu, davacının Ulusal Yargı Ağı Projesi sistemindeki kayıtları ve dava dilekçesi ekinde bulunan vekaletnameden anlaşılacağı üzere yerleşim yerinin Belçika Krallığı olduğu, dolayısıyla Türkiye'de yerleşim yerinin bulunmadığı, davacının davayı açması için Kuşadasında bulunan bir vekil ile anlaştığı, davanın ilk olarak Kuşadasında açıldığı, davacının babasının ve annesi olduğunu iddia ettiği ...'ın Davutlar Mahallesi Kuşadası ilçesinde yaşadığı, yine yapılan araştırmalarda davacının yalnızca Davutlar/Kuşadası şubesinde banka hesabının bulunduğunun görüldüğü, tanık beyanları ve dava dilekçesinden davacının doğum yerinin Belçika Krallığı olduğunun anlaşıldığı, tüm hususlar birlikte değerlendirildiğinde davacının Türkiye'de sakin olduğu yerin ... olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle yetksizlik kararı verilmiştir.

II. GEREKÇE

A. Uyuşmazlık

Uyuşmazlık, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun (5490 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir.

B. İlgili Hukuk

1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.

2. 5490 sayılı Kanun’un “Nüfus davaları” başlıklı 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:

“Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.”

3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:

“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”

4. 5718 sayılı Kanun’un “Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar” başlıklı 41 inci maddesi şöyledir:

“Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.”

C. Değerlendirme

Dosya kapsamından, nüfus kaydı düzeltilmesi istenilen davacının yerleşim yeri adresinin Ganshoren/Belçika Krallığı olduğu, dosya kapsamından ise Türkiye'deki sakin olduğu yerin ise Kuşadası/Aydın olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Kuşadası 3. Asliye Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.

III. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kuşadası 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,

24.06.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.