Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 2024/4103 E., 2024/7833 K. sayılı kararı

T.C.

Yargıtay

2. Hukuk Dairesi

2024/4103 E., 2024/7833 K.

"İçtihat Metni"

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2021/229 E., 2024/485 K.

KARAR : Başvurunun esastan reddi

İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Aile Mahkemesi

SAYISI : 2018/325 E., 2020/879 K.

Taraflar arasındaki protokolden kaynaklanan tapu iptal tescil aksi takdirde 100.000,00 TL bedelin ödenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince tapu iptal tescil talebinin reddine, 100.000.00 TL'nin davalıdan alınıp davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

1.Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; Muğla ili ... ilçesi ... Mah. 321 Ada 8 Parsel sayılı 1.Kat 2 nolu meskenin davalı adına kayıtlı olduğunu, müvekkili ile davalının ... Aile Mahkemesinin 2014/384 E. ve 2014/637 K. Sayılı ilamı ile anlaşmalı boşandıklarını, davalının anlaşma protokolünde davalı adına kayıtlı olan dava konusu meskeni devir edeceğini beyan ettiğini ancak devir işlemini gerçekleştirmediğini, başkasına satacağını beyan ettiğini belirterek davaya konu taşınmazın davalı adına kayıtlı tapunun iptali ile müvekkili adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.

2.Davacı kadın vekili 25.10.2018 tarihli ön inceleme duruşmasında; taşınmazın devir edilmemesi durumunda protokolde alternatif edim olarak kabul edilen 100.000.00 TL'nin müvekkiline ödenmesini talep etmiş, 27.01.2020 tarihli ıslah dilekçesi ile de alacak bedelini 20.000,00 TL'den 100.000,00 TL'ye çıkarmıştır.

II. CEVAP

Davalı erkek vekili cevap dilekçesinde özetle; protokolün 8 inci maddesinde "halen banka kredisi ödenen ve 1,5 yıl sonra kredi borcu bitecek olan mülkiyeti tarafına ait evde davacının kredi bitinceye kadar ve en çok 2 yıl oturmaya devam etmesine, bu süre sonunda gayrimenkulün velâyeti tarafında olan ortak çocukların her birine 1/3 ve davacıya 1/3 oranında olmak ve devir masrafları tarafınca ödenmek üzere devrine; devir gerçekleşmediği takdirde davacıya 100.000,00 TL ödemeye veya davacı adına bu bedelde bir gayrimenkul satın almasına" hükmedildiğini, gayrimenkulün kredisinin halen devam ettiğini, gayrimenkul satış vaadinin Tapu Müdürlüğünde veya Noter nezdinde yapılması gerektiğini, mahkemece onanan protokol kapsamında gayrimenkul satış vaadinin geçerli olmayacağını, davacının dava dilekçesinde taşınmazın tamamının kendi adına tescilini talep ettiğini, protokolde ve ilamda mülkiyetin yalnızca 1/3'ünün davacıya devredileceğinin hükme bağlandığını, ayrıca devir yapılmadığı durumda 100000,00 TL ödeme ve bu değerde başka bir gayrimenkul alma şeklindeki seçimlik hakkının kullanımının kendisine bağlı olduğunu belirterek davanın reddini savunmuş, gayrimenkulü terk etmesi halinde 100.000.00 TL'yi ödemeyi kabul ettiğini beyan etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmaz üzerinde ipotek olduğu, davacı vekilinin 27.01.2020 tarihinde ıslah yolu ile talebini bilirkişi raporu doğrultusunda 100.000,00 TL'ye çıkardığı, anlaşmalı boşanma protokolü, dinlenen tanık ve dosya kapsamı bütünüyle değerlendirildiğinde davacının davasının sübuta erdiği, dava konusu taşınmaz üzerindeki ipotek ile beraber devrinin davacının beklenen menfaatlerini karşılamayacağı, tüm bu nedenlerden ötürü terditli talepler değerlendirildiğinde taşınmazın davacı adına kayıt ve tescil talebinin reddine, 20.000,00 TL'sinin dava tarihinden itibaren, 80.000,00 TL'sinin ıslah tarihi olan 27.01.2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri

1.Davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; asli talebi olan tapu iptal tescil davasının yeterli incelemeden yapılmadan reddedildiğini, davalının protokoldeki hüküm gereği kredi ödemelerini bilerek geciktirdiğini, evin boşaltılması konusunda sürekli tehdide maruz kaldığını belirterek tapu iptal tescil davasının reddi, terditli talebin kabulü yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.

2. Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde sadece tapu iptal tescil talebi olduğunu, terditli bir talep bulunmadığını, ıslah dilekçesinin sadece dava değerini artırmaya yönelik olduğunu belirterek davanın kabulü yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; eldeki davada ön inceleme duruşmasının 25.10.2018 tarihinde yapıldığı, 7251 sayılı Kanun’un 15 inci maddesi ile yapılan değişiklikten önce yapıldığı gözetildiğinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 141 inci maddesinin değişiklik yapılmadan önceki hâliyle uygulanacağı hususunda uyuşmazlık bulunmadığı, davalıya ön inceleme duruşma gününü bildirir davetiyenin usulüne uygun yapıldığı halde; davalının duruşmada mazereti olmaksızın bulunmadığı, davacı vekilinin de iddiasını genişleterek talebini terditli hale getirdiği ve daha sonra terditli istemi olan alacağı miktarı arttırmak suretiyle ıslah ettiği, protokole göre, taşınmaz devredilmediği takdirde, davacıya 100.000,00 TL ödemeye veya davacı adına bu bedelde bir gayrimenkul satın almasına şeklinde protokolün düzenlendiği anlaşılmakla mahkemenin terditli istem olan alacak yönünden esas hakkında inceleme yapılması ve karar verilmesinde; tarafların arasındaki protokole ve dosya kapsamına göre, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle tarafların istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

Davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf sebeplerini tekrar ederek kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; tapu iptal tescil davasının reddi, terditli talebin kabulü yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, protokolden kaynaklı tapu iptal tescil olmadığı takdirde 100.000.00 TL bedelin ödenmesine ilişkin davada, tapu iptal tescil isteminin reddedilerek bedel yönünden davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk

4721 sayılı Kanun'un 6 ncı maddeleri, 166 ncı maddesinin üçüncü fıkrası, 6100 sayılı Kanun'un 111 inci, 190 ncı maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi.

3. Değerlendirme

1.Davacı kadın dava dilekçesinde tarafların anlaşmalı olarak boşandıklarını ve boşanma protokolünde davalı adına kayıtlı olan dava konusu meskenin devir edileceğinin taahhüt edildiğini ancak devrin yapılmadığını beyan ederek davalı adına olan tapunun iptali ile kendi adına tescil talebinde bulunmuş, ön inceleme duruşmasında ise talebini terditli hale getirerek devir gerçekleşmediği takdirde 100.000.00 TL bedelin ödenmesine karar verilmesini istemiştir.

2.Taraflara ait anlaşmalı boşanma ilamı incelendiğinde; kararın sekizinci maddesinde; "Halen banka kredisi ödenen ve 1.5 yıl sonra kredi borcu bitecek olan mülkiyeti davalıya ait evde kredi bitinceye kadar ve en geç 2 yıl boyunca davacının oturmaya devam etmesine, bu süre sonunda mülkiyetin 1/3 oranında davacı ve ortak çocuklara devredilmesine, devredilmezse 100.000,00 TL bedelin veya bu değerde bir taşınmazın mülkiyetinin devredilmesine...." karar verildiği ve kararın 04.11.2014 tarihinde kesinleşmiş olduğu anlaşılmıştır. Eldeki dava ise, 16.11.2016 tarihinde açılmıştır.,

3.İlk Derece Mahkemesince taşınmazın üzerinde ipotek olduğu, bu şekilde devrin davacının menfaatlerini karşılamayacağı gerekçesiyle tapu iptal ve tescil talebinin reddine, 100.000,00 TL'nin davacıya ödenmesine karar verilmiş ise de, davacının öncelikli talebi davalı adına kayıtlı taşınmazın tapusunun iptali ve kendisi adına tescili talebinden ibaret olup protokol hükmüne aykırı olarak taşınmazın devrinin gerçekleştirilmediği, taşınmaz üzerinde ipotek bulunmasının devre engel olmayacağı gözetilerek davacının "payı oranında" taşınmazın tapusunun iptali ile davacı kadın adına tesciline karar verilmesi gerekirken terditli talebin kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Yukarıda belirtildiği üzere temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2.İlk Derece Mahkemesi Kararının BOZULMASINA,

Peşin harcın istek halinde yatırana iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.