Hukuk Genel Kurulu'nun 2024/720 E., 2024/696 K. sayılı kararı

T.C.

Yargıtay

Hukuk Genel Kurulu

2024/720 E., 2024/696 K.

"İçtihat Metni"

İNCELENEN KARARIN

MAHKEMESİ : Yargıtay 4. Hukuk Dairesi (İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla)

SAYISI : 2024/12 E., 2024/10 K.

KARAR : Davanın açılmamış sayılmasına

1. Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı Yargıtay 4. Hukuk Dairesince ilk derece mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama sonunda, 09.05.2024 tarihli ek karar ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

2. Ek karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği düşünüldü:

I. YARGILAMA SÜRECİ

Davacı İstemi

4. Davacı adli yardım talepli dava dilekçesinde; Rize Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/314 Esas sayılı dosyasında sanık Kenan Sağkol'un 6 aylık teknik ve fiziki takibine ilişkin belgelerin mahkeme hâkimleri tarafından rüşvetle gizlendiğini, sümenaltı edilen bu deliller nedeniyle kendisine 30 yıl hapis cezası verildiğini, Trabzon Cumhuriyet Başsavcılığının 2023/904 ihbar ve Trabzon 2. Sulh Ceza Hakimliğinin 2023/5348 D.İş sayılı kararına istinaden ihbar olunan hâkimlerin haksız fiillerinden dolayı zarar gördüğünü ileri sürerek 5.000.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Özel Daire Kararı

5. Yargıtay 4. Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 09.02.2024 tarihli ve 2024/12 Esas, 2024/10 Karar sayılı kararı ile;

“…Dava, Cumhuriyet Savcısı ve ceza mahkemesi hakiminin yargısal faaliyetleri nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir.

Dava şartı niteliğindeki görev sorunu, kendiliğinden ve öncelikle irdelenmeli ve ön inceleme aşamasında bu konuda bir karar verilmelidir. (HMK m.114, m.115 ve m.138)

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 141. maddesinin, 28/06/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6545 sayılı Kanun ile eklenen ek 3. fıkrasında ".... Suç soruşturması veya kovuşturması sırasında kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk halleri de dahil olmak üzere hakimler ve Cumhuriyet savcılarının verdikleri kararlar veya yaptıkları işlemler nedeniyle tazminat davaları ancak Devlet aleyhine açılabilir." hükmü yer almakta olup, 142. maddesi ile de bu davalarda zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinin yetkili olduğu düzenlenmiştir.

Bu yasal düzenleme karşısında mahkememiz görevsiz olduğundan aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiştir.

HÜKÜM: Gerekçe uyarınca;

1-5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 6545 sayılı Yasa'nın 70. maddesi ile değişik 141 ve 142. maddeleri ile HMK'nın 114/1-c ve 115/2 maddeleri uyarınca dava dilekçesinin mahkememizin görevsizliği sebebiyle usulden reddine,

2-Karar kesinleştiğinde ve talep halinde dosyanın görevli Nöbetçi İstanbul Anadolu Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmesine,

3-Takdiren para cezası tayinine yer olmadığına,…” karar verilmiştir.

Ek Karar

6. Özel Daire kararı davacı vasisine 06.03.2024 tarihinde, davalı ... vekiline ise 04.03.2024 tarihinde tebliğ edilmiş, taraflarca temyiz isteğinde bulunulmamıştır. Karar 21.03.2024 tarihinde kesinleşmiş, Özel Dairenin 09.05.2024 tarihli ek kararı ile görevsizlik kararının kesinleştiği tarihten itibaren yasal süresi içerisinde dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi hususunda herhangi bir talepte bulunulmadığı gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun, HMK) 20/1 inci maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

Kararın Temyizi

7. Özel Dairece verilen ek karar süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmiştir.

II. GEREKÇE

8. Dava, 6100 sayılı Kanun’un 46 ncı maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.

9. Dava dilekçesinde Cumhuriyet savcısı ve ceza mahkemesi hâkimlerinin yargısal faaliyeti sırasındaki eylemlerden dolayı zarar doğduğu ileri sürüldüğünden Özel Dairece 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 141/3 üncü maddesi uyarınca davanın göreve ilişkin dava şartı nedeniyle usulden reddine karar verilmiş ve karar 21.03.2024 tarihinde kesinleşmiştir.

10. Medeni usul hukukunda, bir mahkeme tarafından görevsizlik kararı vermesi üzerine dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi ve davaya görevli mahkemede devam edilebilmesi için yapılması gereken işlemler 6100 sayılı Kanun’un “Görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 20 nci maddesinde hüküm altına alınmıştır.

11. Bahsi geçen maddeye göre taraflardan birinin, karar verildiği anda kesin ise tebliğ tarihinden, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten, kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekmektedir. Aksi takdirde dava açılmamış sayılır ve görevsizlik veya yetkisizlik kararı veren mahkemece bu konuda resen karar verilir. Başvurunun görevsizlik ya da yetkisizlik kararı veren mahkemeye yapılması gerekir. Maddede düzenlenen başvuru süresi hak düşürücü süre mahiyetinde olup bu süre içerisinde talepte bulunulmadığı takdirde dava açılmamış sayılır. Görüleceği gibi dosya ancak taraflardan birinin iki haftalık süre içerisinde talepte bulunması durumunda görevli mahkemeye gönderilir ve yeni mahkemede aynı dava dilekçesi üzerinden yargılamaya devam olunur.

12. Somut olayda, Özel Dairece verilen görevsizlik kararı taraflara tebliğ edilmiş ve karar temyiz edilmeksizin 21.03.2024 tarihinde kesinleşmiştir. Ne var ki, dosyanın görevli olduğu belirtilen mahkemeye gönderilebilmesi ve davaya orada devam edilebilmesi için görevsizlik kararının kesinleştiği tarihten itibaren iki haftalık süre içinde taraflarca herhangi bir talepte bulunulmamıştır.

13. Hâl böyle olunca Özel Dairece, 6100 sayılı Kanun’un 20/1 inci maddesindeki düzenleme dikkate alınarak davanın açılmamış sayılmasına ilişkin olarak verilen ek karar usul ve yasaya uygun olup onanması gerekmektedir.

III. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Davacının temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği 09.05.2024 tarihli ek kararın ONANMASINA,

11.12.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.