Hukuk Genel Kurulu'nun 2023/854 E., 2023/1349 K. sayılı kararı

T.C.

Yargıtay

Hukuk Genel Kurulu

2023/854 E., 2023/1349 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Yargıtay 7. Hukuk Dairesi (İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla)

SAYISI : 2022/7 E., 2023/3 K.

KARAR : Davanın reddine

1. Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı Yargıtay 7. Hukuk Dairesince ilk derece mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama sonunda, davanın reddine karar verilmiştir.

2. Karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği düşünüldü:

I. YARGILAMA SÜRECİ

Davacı İstemi

4. Davacı dava dilekçesinde; miras bırakan babası ... ...’nın 02.10.2015 tarihinde vefat ettiğini, müteveffa tarafından verilen vasiyetnameler ile kendisi ve ... ...’ya miras bırakıldığını, ... ...’nın vasiyetnamenin iptali ve olmazsa tenkis istemi ile Büyükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesine dava açtığını, mahkeme hâkiminin yargılama esnasında hak düşürücü süreler hakkında ve hakkın devrine ilişkin kararlarda usul ve yasaya aykırı hareket ettiğini, esasa ilişkin ve hâkimin hukuki sorumluluğu kapsamında kasten usulsüzlükler yapıldığını, bu nedenle mağdur olduğunu ileri sürerek 385.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı Cevabı

5. Davalı ... Hazinesi vekili cevap dilekçesinde; davanın yasal süresi içerisinde açılmadığını, davacı tarafın somutlaştırma yükümlülüğünü yerine getirmediğini, kararın yasal mevzuata uygun olarak verildiğini, kararı veren hâkimin ne açık ve kesin bir kanun hükmüne ve hukuka aykırı karar verdiğine ne de hakkın yerine getirilmesinden kaçınmış olduğuna dair en küçük bir emarenin bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.

6. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 02.02.2021 tarihli ve 2021/11 Esas, 2021/7 Karar sayılı kararı ile; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 47, 114/1-c ve 115/2 nci maddeleri gereğince davanın görevsizlik nedeniyle usulden reddine, karar kesinleştiğinde ve süresi içinde talep hâlinde dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.

7. Özel Daire kararı süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05.04.2022 tarihli ve 2021/4-378 Esas, 2022/468 Karar sayılı kararı ile; davacının temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın onanmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

8. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi; davacının talebi doğrultusunda dosyayı Yargıtay 3. Hukuk Dairesine göndermiştir.

9. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi; Yargıtayda daireler arası işbölümüne ilişkin Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 02.07.2021 tarihli ve 211 sayılı kararının 09.07.2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandığı, yeni iş bölümü kapsamında “Vasiyetnamenin Tenfizi, Vasiyetnamenin Tenkisi” davalarının 3. Hukuk Dairesi görevi kapsamından çıkartılarak Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin görevi kapsamına alındığı gerekçesiyle dosyayı Yargıtay 7. Hukuk Dairesine göndermiştir.

Özel Daire Kararı

10. Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin 20.06.2023 tarihli ve 2022/7 Esas, 2023/3 Karar sayılı kararı ile;

“…Büyükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesine yazılan müzekkereye cevap verildiği, 2019/262 esas sayılı dosyada mevcut bulunan duruşma tutanakları, keşif tutanağı, verilen ara kararları, gerekçeli karar ile istinaf kararının Uyap üzerinden gönderildiği, ayrıca dosyanın yargılamasının halen devam ettiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine yazılan müzekkereye cevap verildiği, 2019/562 Esas, 2019/645 Karar sayılı istinaf kararının Uyap üzerinden gönderildiği anlaşılmıştır.

Dava, hâkimlerin hukuki sorumluluğu nedenine dayalı tazminat istemine ilişkindir.

Hâkimlerin hukuki sorumluluğu Hukuk Muhakemeleri Kanununun 46-49. maddelerinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Kanunda gösterilen sorumluluk nedenleri, örnek niteliğinde olmayıp, sınırlı ve sayılı durumları ifade etmektedir.

Davacı, Büyükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/262 Esas sayılı ve halen yargılaması devam eden dosyasında hakimin yargılama esnasında hak düşürücü süreler hakkında ve hakkın devrine ilişkin kararlarda usul ve yasaya aykırı hareket ettiğini, bu nedenle mağdur olduğunu belirterek, uğradığı bu zararın tahsilini talep etmiş ise de, dava konusu olayda ...nın 46 ncı maddesinde yer alan nedenler bulunmamaktadır.

Tazminat istemi, yasa yolları düzenlenmiş bulunan yargısal işlem ve kararlara ilişkindir. Hatalı olduğu ileri sürülen yargısal işlemlerde, özel amaç ile davranıldığı yönünde bir delil de bulunmamaktadır.

Dava konusu yargılama işleminin Hukuk Muhakemeleri Kanununun 46. maddesinde gösterilen durumlardan olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.

Hukuk Muhakemeleri Kanununun 49 ncu maddesinde "...Dava esastan reddedilirse davacı 500,00 TL'den 5.000,00 TL'sine kadar disiplin para cezasına mahkum edilir..." hükmü düzenlemiştir.

Dava esastan reddedildiğinden davacının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 49 ncu maddesi gereğince takdiren 500,00 TL disiplin para cezasına mahkum edilmiştir.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle;

1- Davanın REDDİNE,

2- 6100 sayılı HMK'nun 49. maddesi gereğince takdiren 500,00 TL disiplin para cezasının davacıdan alınarak Hazineye verilmesine,

3- Harçlar yasası uyarınca davanın reddi nedeniyle karar tarihi itibariyle alınması gerekli maktu 276,40 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 6.575,00 TL'nin mahsubu ile bakiye kalan 6.298,60 TL'nin istek halinde davacıya iadesine,

4- Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13 ncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca hesaplanan 17.800,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınıp kendisini vekil ile temsil eden davalı ... Hazinesine verilmesine,

5-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 6100 sayılı HMK'nun 333. maddesi uyarınca hükmün kesinleşmesinden sonra yatırılan avanstan kullanılmayan kısmın davacıya iadesine,

6-Davalının yaptığı yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,

7-İhbar olunan tarafından dosyada herhangi bir yargılama gideri yapılmadığı anlaşıldığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,…” karar verilmiştir.

Kararın Temyizi

11. Özel Daire kararı süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmiştir.

II. GEREKÇE

12. Dava, 6100 sayılı Kanun’un 46 ncı maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.

13. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 46 ncı maddesinde sorumluluk nedenleri sınırlı olarak sayılmıştır. Anılan maddede “(1) Hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı aşağıdaki sebeplere dayanılarak Devlet aleyhine tazminat davası açılabilir:

a) Kayırma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya düşmanlık sebebiyle hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.

b) Sağlanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.

c) Farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması.

ç) Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmiş olması.

d) Duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmiş yahut tahrif edilmiş veya söylenmeyen bir sözün hüküm ya da karara etkili olacak şekilde söylenmiş gibi gösterilmiş ve buna dayanılarak hüküm verilmiş olması.

e) Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması.” düzenlemesi bulunmaktadır.

14. Somut olayda 6100 sayılı Kanun’un 46 ncı maddesinde sınırlı sayıda belirtilen sorumluluk sebeplerinden hiçbiri bulunmadığından ve hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı tazminat şartları oluşmadığından Özel Dairece davanın reddine karar verilmesi yerindedir.

15. Hâl böyle olunca, yapılan açıklamalara, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bilgi ve belgelere, Daire kararında açıklanan gerektirici nedenlere, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın onanması gerekir.

III. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Davacının temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 7. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın ONANMASINA,

Harç peşin alındığından harç alınmasına yer olmadığına,

21.12.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.