Hukuk Genel Kurulu'nun 2023/804 E., 2023/1396 K. sayılı kararı

T.C.

Yargıtay

Hukuk Genel Kurulu

2023/804 E., 2023/1396 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Yargıtay 12. Hukuk Dairesi (İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla)

EK KARAR TARİHİ : 22.06.2023

KARAR : Davanın usulden reddine

1. Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı ilk derece mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama sonunda, Yargıtay 12. Hukuk Dairesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.

2. Kararın davacı tarafından temyizi üzerine Özel Dairenin 27.09.2022 tarihli ek kararı ile davacının temyiz başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiş, bu kararın davacı tarafından temyizi üzerine 22.06.2023 tarihli ek kararla temyiz isteminin süre nedeniyle reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği düşünüldü:

I. YARGILAMA SÜRECİ

Davacı İstemi

4. Davacı dava dilekçesinde; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi ve ... İcra Hukuk Mahkemesince verilen kararların İcra İflas Kanunu (İİK) ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na (HMK) aykırı olup kanunî haklarının tespit ve tesliminin resen kamu düzeni ve kanun gereği olduğunu, kanunun emredici hükümlerinin uygulanmaması nedeniyle maddi ve manevi zarara uğradığını, dava ve şikâyetlere neden olunduğunu, açtığı davalarda taleplerinin gereği yapılmadığı için mevcut borçlarını ödeyemediğini ve daha da borçlanarak yaşamak zorunda kaldığını, kanuna aykırılıkların ve uğradığı zararların tespit ve karşılanması ile eksik kalan hususların vekil atandıktan sonra belirlenmesi taleplerinin bulunduğunu ileri sürerek davaya esas dosyada kabul edilmiş adli yardım kararına istinaden HMK’nın 335/3 üncü maddesi gereğince adli yardım talebinin kabulü ile 500.000,00 TL maddi tazminat ile maddi zararın üç katı tutarında manevi tazminata karar verilmesini talep etmiştir.

5. Davalı Türkiye Cumhuriyeti Devletine izafeten Maliye Bakanlığına dava dilekçesi tebliğ edilmemiş ve dosya üzerinden karar verilmiştir.

Özel Daire Kararı

6. Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 21.01.2019 tarihli ve 2018/10 Esas, 2019/1 Karar sayılı kararı ile; davacının adli yardım talepli olarak dava açtığı, ancak adli yardım talebinin reddine karar verildiği, davacının bu karara itirazı üzerine adli yardım talebinin reddine ilişkin kararın Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesince incelendiği ve kesin olarak reddedildiği, bunun üzerine HMK’nın 120 nci maddesi gereği dava açarken yatırması gereken harç ve gider avansını yatırması için kendisine iki haftalık kesin süre verildiği hâlde kesin süre içerisinde harç ve gider avansını yatırmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.

7. Kararın süresi içinde davacı tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edilmesi üzerine Özel Dairece davacıya temyiz harç ve giderlerini yatırması için muhtıra tebliğ edilmiş, muhtıraya rağmen harç ve giderlerin ikmal edilmemesi nedeniyle temyiz isteminden vazgeçmiş sayılmasına karar verilmiştir.

8. Özel Dairece verilen bu ek karara karşı süresi içinde davacı tarafından adli yardım talepli olarak temyiz isteminde bulunulmuştur.

Hukuk Genel Kurulunun Geri Çevirme Kararı ve Sonrasında Yapılan İşlemler

9. Hukuk Genel Kurulunun 05.04.2022 tarihli ve 2019/12-428 Esas, 2022/441 Karar sayılı kararı ile; Özel Dairenin davacı tarafın temyiz isteminden vazgeçmiş sayılmasına ilişkin 21.03.2019 tarihli ve 2018/10 Esas, 2019/1 Karar sayılı ek kararının ortadan kaldırılmasına, davacının adli yardım talebinin reddine ve HMK’nın 366 ncı maddesi yollamasıyla 344 üncü maddesi gereğince işlem yapılmak üzere dosyanın Yargıtay 12. Hukuk Dairesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.

10. Geri çevirme kararı üzerine Özel Dairece davacıya 27.09.2022 tarihli muhtıra çıkarılarak 07.10.2022 tarihinde tebliğ edilmiş, davacının temyiz harç ve giderlerini yatırmaması nedeniyle 16.03.2023 tarihli ek karar ile temyiz başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

11. Ek karar 25.05.2023 tarihinde davacıya tebliğ edilmiş, davacı tarafından 05.06.2023 tarihinde temyiz isteminde bulunmuştur.

12. Ek karara yönelik temyiz istemi bu defa Özel Dairenin 22.06.2023 tarihli ek kararı ile yasal süresinden sonra yapıldığı gerekçesiyle reddedilmiştir.

Ek Kararın Temyizi

13. Bu ikinci ek karara karşı davacı tarafından yasal süresi içinde temyiz isteminde bulunulmuştur.

II. GEREKÇE

14. Yukarıda anlatılan süreç karşısında öncelikle çözümlenmesi gereken hususun Dairece verilen 16.03.2023 tarihli ek kararın süresi içinde temyiz edilip edilmediğine ilişkin olduğu açıktır.

15. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 366 ncı maddesi “Bu Kanunun istinaf yolu ile ilgili 343 ilâ 349 ve 352 nci maddeleri hükümleri, temyizde de kıyas yoluyla uygulanır” hükmünü taşımakta olup, bu madde yollamasıyla temyiz sırasında da uygulanması gereken 344 üncü madde “İstinaf dilekçesi verilirken, istinaf kanun yoluna başvuru için gerekli harçlar ve tebliğ giderleri de dâhil olmak üzere tüm giderler ödenir. Bunların hiç ödenmediği veya eksik ödenmiş olduğu sonradan anlaşılırsa, kararı veren mahkeme tarafından verilecek bir haftalık kesin süre içinde tamamlanması, aksi hâlde başvurudan vazgeçmiş sayılacağı hususu başvurana yazılı olarak bildirilir. Verilen kesin süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, mahkeme başvurunun yapılmamış sayılmasına karar verir. Bu karara karşı istinaf yoluna başvurulması hâlinde, 346 ncı maddenin ikinci fıkrası hükmü kıyas yoluyla uygulanır” hükmünü taşımaktadır.

16. Yukarıdaki maddede kıyas yoluyla uygulanacağı belirtilen 346 ncı maddenin ikinci fıkrası ise ret kararına karşı tebliği tarihinden itibaren bir hafta içinde istinaf yoluna başvurulabileceğini düzenlemektedir.

17. Açıklanan bu maddeler kapsamında 16.03.2023 tarihli ek kararın süresinde temyiz edilip edilmediğine gelince, Hukuk Genel Kurulunun geri çevirme kararı üzerine temyiz harç ve giderlerini yatırması için HMK’nın 344 üncü maddesi uyarınca usulüne uygun şekilde çıkarılan muhtıra davacıya 07.10.2022 tarihinde tebliğ edilmiş ancak davacı tarafından temyiz harç ve giderleri yatırılmamıştır. Bu nedenle 16.03.2023 tarihli ek karar ile temyiz başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiş ve kararda bir hafta içinde Hukuk Genel Kurulu nezdinde temyiz yoluna başvurulabileceği açıkça yazılmıştır. Ek karar 25.05.2023 tarihinde davacıya tebliğ edilmesine karşın bir haftalık temyiz başvuru süresi dolduktan sonra davacı tarafından 05.06.2023 tarihinde temyiz isteminde bulunmuştur.

16. Hâl böyle olunca, yasal bir haftalık temyiz süresi geçirildikten sonra yapılan temyiz isteminin süre yönünden reddine dair verilen kararda bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Dolayısıyla buna ilişkin 22.06.2023 tarihli ek kararın onanması gerekir.

III. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Davacının temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği 22.06.2023 tarihli ek kararın ONANMASINA,

Aşağıda dökümü yazılı (269,85 TL) harcın temyiz edenden alınmasına,

21.12.2023 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.