'Yargı Erkine İlişkin Güncel Sorunlar: Yargının Araçsallaştırılması' konulu sempozyum düzenlendi

Sempozyumun açış konuşmasını TBB Başkanı Av. R. Erinç Sağkan yaptı.

Sağkan konuşmasında, “Bugün burada, ülkemizin hukuk düzenini yakından etkileyen bir meseleyi; yargının giderek araçsal beklentilere maruz kalması riskini açık yüreklilikle ele almak üzere toplanmış bulunuyoruz. Yargı erki, herhangi bir anlık tartışmanın değil, devlet düzenimizin omurgasının konusudur. Bu nedenle ortaya çıkan her aşınma, hukukçuları aşarak, toplumun bütününü etkilemektedir” dedi.

“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 18. Maddesinin ihlal edildiğine dönük kararları, yargının araçsallaştırılması konusundaki en somut teşhistir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, bir devlete 18. madde ihlali verdiğinde, bir bakıma ‘bir kişinin hukuki sebeplerle değil, siyasi talimatlar uyarınca hedef alındığını’ ve dolayısıyla yargının bağımsız olmadığını da ilan etmiş olmaktadır. Öyle bir saptama, hukuk devleti olduğunu iddia eden bir devlete yöneltilebilecek en ağır uyarılardan biridir” ifadelerini kullanan Sağkan, konunun demokrasi açısından önemini vurguladı.

Sağkan’ın açış konuşmasının ardından “Hukuk Devletinin Gerilemesi ve Yargının Araçsallaştırılması” başlığında iki oturum düzenlendi.

TBB İHM Dönem Sözcüsü Av. Fikret İlkiz başkanlığında yapılan “Disiplinlerarası Bir Bakış Açısı ile Hukuk Devleti” konulu ilk oturumda, TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Fatmagül Berktay “Direnme Hakkı: Hukuk Devletinin Vazgeçilmezi”, Prof. Dr. Emre Şan “Sorunsallıkta Yaşamak ve Sarsılmışların Dayanışması”, TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Melek Göregenli “Rejimin İnşasında Yargı Sistemi ve Kolektif Eylem” başlıklarında sunumlarını gerçekleştirdiler.

TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Av. Özlem Şen başkanlığında yapılan “Hukuk Devleti ve Yargı” konulu 2. oturumda ise Prof. Dr. Luc Heuschling “Güçler Ayrılığı Olmadan Hukuk Devleti Olur mu? Adrian Vermeule’nin Son Makalesine İlişkin Eleştirel Değerlendirmeler”, Doç. Dr. Dilşad Çiğdem Sever “Hukuk Devletini Zayıflatan Bir Uygulama Olarak Yargısal Pasifizm”, Araştırmacı Yazar Bekir Ağırdır da “Toplumda Hukukun Üstünlüğüne İnanç” başlıklarında sunumlarını yaptılar.

Sempozyumun ilk gününde “Hukuk Devleti İlkesinde Küresel Gerileme: Ulusalüstü Kuruluşlar, Uluslararası ve Ulusal Deneyimler” başlığında da iki ayrı oturum düzenlendi.

TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Av. Dr. Ahmet Münci Özmen başkanlığında yapılan “Ulusalüstü Kuruluşların Hukuk Devletinin Aşınmasına Yaklaşımı” konulu ilk oturumda, Venedik Komisyonu Üyesi Prof. Dr. Cesare Pinelli “Venedik Komisyonunun Yargı Bağımsızlığının Korunmasına Katkısı”, TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Av. Dr. Serkan Cengiz “AİHM Kararlarında Yargı Bağımsızlığı”, BM Bağımsız Uzmanı Prof. Dr. George Katrougalos “Hukuk Devletinin Küresel Aşınması” başlıklarında sunumlarını yaptılar.

TBB Genel Sekreteri Av. Ahmet Erdem Ekmekçi başkanlığında yapılan “Hukuk Devletinin Gerilemesinde Ulusal Yargının Rolü: Karşılaştırmalı Örnekler” konulu 2. oturumda ise Prof. Dr. James May “ABD Yüksek Mahkemesi Önünde Hukuk Devleti: Dost mu Düşman mı?”, Prof. Dr. Marek Zubik “Kurumsal Krizi Aşmada Yargı Sistemine Yol Göstermek, Hukuki Sorunlar ve Güçlükler: Polonya Örneği”, TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Selin Esen de “Türkiye’de Hukuk Devletinin Aşınmasında Anayasa Mahkemesinin Etkisi: Koruyucu mu, Kolaylaştırıcı mı?” başlıklarında sunumlarını gerçekleştirdiler.

Sempozyumun ikinci gününde ise “Türkiye’de Hukuk Devletinin Gerilemesi ve Çözüm Yolları” başlığında üç oturum düzenlendi.

TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Av. Gülendam Şan Karabulutlar başkanlığındaki “Türkiye’de Hukuk Devletinin Gerilemesinde Yargının Rolü” konulu ilk oturumda Prof. Dr. Metin Günday “2002 yılından itibaren Türkiye’de İdari Yargının Dönüşümü”, TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tuğrul Katoğlu “Ceza Adaletinde Kanunilik İlkesine Veda”, Av. Doç. Dr. İsmail Yüksel “Tabutun Son Çivisi: Seçim Hukukun Araçsallaştırılması” başlıklarında sunumlarını yaptılar.

TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Av. Ahmet Özmen başkanlığındaki “Yargının Araçsallaştırılmasına Karşı Mücadele; Ne Yapmalı?” konulu ikinci oturumda TBB İHM Yürütme Kurulu Üyesi Av. Hasan Fehmi Demir “Bütünlüğün İnkarı: Normun Kasti Saptırılması”, Av. Haluk İnanıcı “Neoliberal Saldırı Altındaki Kamusal Alanın Yeniden İnşasında Avukatların Rolü: 21. Yüzyılda Avukatlığın ‘Yeni Altın Çağı’”, Gazeteci Çiğdem Toker “Araçsallaştırmaya Karşı Bağımsız Medya ve Onu Desteklemenin Hayati Önemi”, Yargıçlar Sendikası Başkanı Beyhan Güler “Bağımsız Yargı Hakkı Bağlamında Yargının Araçsallaştırılması Sorunu” başlıklarında sunumlarını gerçekleştirdiler.

Sempozyumun TBB Başkan Yardımcısı Av. Bahar Gültekin Candemir başkanlığındaki “Savunmayı Savunmak” konulu üçüncü ve son oturumu ise Ankara Barosu Başkanı Av. Mustafa Köroğlu, Burdur Barosu Başkanı Av. Meltem Özdemir, Gaziantep Barosu Başkanı Av. Bülent Duran, İstanbul Barosu Başkanı Av. İbrahim Özden Kaboğlu ve İzmir Barosu Başkanı Av. Sefa Yılmaz’ın katılımıyla forum şeklinde gerçekleştirildi.

“Yargı Erkine İlişkin Güncel Sorunlar / Yargının Araçsallaştırılması” Sempozyumu Sonuç Bildirisini, kapanış konuşmasını yapan TBB Başkan Yardımcısı ve İnsan Hakları Merkezi Koordinatörü Av. Ercan Demir açıkladı.

“Türkiye Barolar Birliği; yaşanan hukuki sorunların başında gelen ‘yargının araçsallaştırılması’ ve ‘yargının bağımsızlık ve tarafsızlığının sağlanması’ başlıklarında, sorunları gözden geçirmenin adımını atmıştır” diyen Demir, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu sempozyumla, yargı erkine ilişkin güncel sorunlar arasında en yakıcı ve güncel sorun olarak karşımıza çıkan ‘Yargının Araçsallaştırılması’ bakımından çözüm önerilerini bilimsel tartışmalarla ve diğer ülke uygulama örnekleriyle ele almaya ve sonuçlar çıkarmaya çalıştık.

Türkiye Barolar Birliği olarak, yalnızca ülkemize özgü olmadığını bildiğimiz; yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığını doğrudan etkileyen, yargıyı sarsan ve adalete güveni zedeleyen ‘yargının araçsallaştırılması’ sorununun, hukuk güvenliğinin ve adaletin temel meselesi olduğunu biliyor ve bu sorunun hukuk ve demokrasi yoluyla çözüleceğine inanıyoruz.

Sonuç olarak, kadim uygarlıkların beşiği olan güzel ülkemizin başkenti Ankara’dan tüm dünyaya, bir katılımcının kullandığı metafor ile sesleniyoruz: “Bütün ülkelerin hukukçuları ve hak savunucuları; insanlığın binlerce yıllık mücadelesinin ürünü olan tarihsel kazanımlarının ve hukukun üstünlüğünün korunması için birleşelim!”